Tarih 17 Ağustos 1999 - Türkiye'nin En Büyük Doğa Felaketi

17 Ağustos 1999 - Türkiye'nin En Büyük Doğa Felaketi
Merhaba. Bu konumuzda pek eğlenceli veya iç açıcı konulara değinemeyeceğiz. Bildiğiniz gibi bundan 22 yıl önce 7,6 büyüklüğünde ölümcül bir deprem yaşandı. Bu depremde onlarca insan hayatını kaybederken, binlerce bina gözlerimizin önünde yok oldu. Bu konumuzda hem 17 Ağustos gecesi ölen vatandaşlarımızı anacağız hem de bu felaketi hatırlatıp yakında yaşanabilecek felaketler için sizleri bilinçlendirmeyi deneyeceğiz. İlk olarak 17 Ağustos'u anlatmaktan başlayalım.

17 Ağustos 1999'da Ne Oldu?
17 Ağustos 1999'da Türkiye'yi yasa boğan, birçok insanı derinden sarsan Büyük Gölcük Depremi gerçekleşti. Depremin asıl gerçekleştiği nokta Kocaeli'nin Gölcük ilçesidir. Bu ilçede binalar depreme dayanıksız yapıldığı için pek çok insan çaresiz kaldı. Bazı insanlar uykusunda bazı insanlar da evinden çıkmaya çalışırken yakalandı. Tonlarca insan prefabrik evlerde yaşamak zorunda kaldı. Binlerce aile yok olurken bazı aileler geçimini sağlayamayacak hâle geldi. Evleri yıkılan ve maddi olarak zorluk çeken ailelere devlet tarafından maddi olarak yardım sağlandı bu sayede insanların az da olsa yaraları sarıldı.

Depremin Etkileri
22 yıl önce bugün, 17 Ağustos 1999 saat 03:02'de 7,4 büyülüğünde deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesiydi. Toplam 45 saniyede Kocaeli, Sakarya, İstanbul, Düzce ve Yalova'da şiddetli yıkımlara yol açtı. Çevre illerde depremin şiddeti fazlasıyla hissedildi. O acı gecede, çevre illerdeki binlerce yapı ağır hasar aldı. TBMM bu depremden 10 yıl sonra deprem yönetiminde alınması gereken önemlerin belirlenmesi amacıyla rapor hazırladı. 2010 tarihli bu rapora göre, acı depremden en fazla etkilenen ilçe Avcılar oldu. 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti. Bunun yanı sıra depremde 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık olarak 200 bin kişide evsiz kaldı, 66 bin 441 konut ve 10 bin iş yeri de yıkıldı. 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yeri de hasar aldığı raporda yazmakta. Sadece o gece İstanbul'da 454 kişi hayatını kaybetti. Yalova ve Gölcükte ise durum daha kötüydü. Yaralı olarak hastaneye getirilen ve hayatını kaybedenlerin sayısı çevre illerle birlikte 981'e çıkmıştı. Avcılarda ise 270 kişi hayatını kaybetti.

Depremin Büyüklüğü
Acı deprem, 40,70 kuzey enleminde, 29,81 doğu boylamının olduğu bölgede, İzmit'in yaklaşık olarak 11km güney doğusunda meydana geldi. Deprem farklı kuruluşlar tarafından değişik değerlerde bildirilse de, moment şiddet büyüklüğü 7,5 olarak hesaplanmıştır. Yüzey dalga büyüklüğü ise 7,7 değerlerinde hesaplanmıştır. Deprem derinliği 10 ile 15 km arasında olduğu, fay hattının ise sağ atımlı 120km civarında fay hareketi çıkardığı yazmakta. Ana depremin dalgasıyla 4 ile 4,5 arasında fazlasıyla artçı deprem meydana gelmiştir.



Yargılar ve Cezalar
Depremden hemen sonra hangi binanın projeye uygun olup olmadığı araştırılmıştır ve yaklaşık olarak 2100 mütahhite dava açılmıştır. Bu davaların 1800 tanesi hukuki boşluk nedeniyle cezasız sonuçlanmıştır. Arta kalan 300 davanın 110 kadarına da ceza verilmiştir. Bir çoğu da ertelenmiştir. Bunların dışında kalan davalar ise 16 şubat 2007 tarihinde 7 buçuk yıl geçtiğinden dolayı zaman aşımına uğrayarak davalar düşmüştür. Aşağıdaki listede açılan davaları ve sonuçlarını görebilirsiniz.

Düzce Ersoy Apartmanı: 36 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.
Düzce Ömür Hastanesi: 11 kişi öldü, dava zaman aşımına uğradı.
Yalova Ceylankent Sitesi: 98 kişi öldü, iki sanığa verilen hapis cezaları ertelendi.
Kocaeli Ubay Apartmanı: 58 kişi öldü, müteahhit hakkında verilen ceza ertelendi.
Yüksel Sitesi: 316 kişi öldü, beş sanığa verilen çeşitli cezalar ertelendi.
Can Göçer ve Zafer Coşkun: Veli Göçer'in oğluyla ortağı yakalanamadığı için haklarındaki dava zaman aşımına girdi.
Sakarya: 695 davadan beş kişiye ceza verilebildi.
Kocaeli: 600 dava açıldı, 12 kişi onar ay hapis cezası aldı. Altısının cezası infaz edildi, altısı için süre istendi.
Yalova: 173 dava açıldı, hemen hemen tamamı sonuçlandı. Ceza aldığı bilinen tek isim Veli Göçer olup 18 yıl 9 ay hapse mahkûm edildi. Düzce: Yaklaşık 220 dava açıldığı sanılıyor. Yargılamaların sonucunda hiç kimse cezaevine girmedi.

Dış Yardımlar
Acı deprem, tüm Dünya'da yankı oluşturmuştu. Bu yüzden birçok ülkeden ve uluslararası kuruluşlardan acil yardım ekipleri, araç ve gereç ile tıbbî ve insanî yardım malzemeleri Türkiye'ye gönderilmiştir. Depremden hemen sonra o dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton, ailesiyle birlikte İzmit'e gelerek Doğukışla'da bulunan çadırları ziyaret etmiştir. Türkiye toplam 52 ülkeden yardım alarak hızlıca toparlanma sürecine girmiştir.

Büyük Marmara Depremi
22 yıl önce yaşanan bu acı olay ne kadar moralimizi bozsa da bazı şeyleri hatırlamamıza da sebep oluyor. 10 yıl içerisinde yaşanması beklenen Büyük Marmara Depremi. Ülkemiz bir deprem ülkesi ve buna karşı gerekli önlemlerin alınması gerekirken bu gibi felaketlerden hiçbir ders çıkarmadan çürük yapılar, imar izni olmayan binalar yapmaya devam ediyoruz. Bu da 17 Ağustos'ta sona eren tonlarca aile gibi yeni ailelerinde sonu oluyor. Bazılarının evlat bazılarının anne bazılarının baba bazılarının kardeş hasreti içerisinde yaşamasına ve travma sahibi olmasına sebep oluyor. Umarım Büyük Marmara Deprem'i ile ilgili gerekli önlemler çok geç olmadan alınır. Yoksa bu sefer bazı şeyler için çok geç olabilir.

Unutmadık, unutmayacağız. Zamanında vefat eden herkese Allah rahmet eylesin. Bir deprem ülkesi olarak bu hususta daha fazla önlem alınmalı, aksi taktirde tarih tekerrür eder. Umarım tekrar bu şekilde bir kıyımla karşı karşıya kalmayız. Deprem değil tedbirsizlik öldürür maalesef.