VA TN İPS Paneller

TN Panel​

TN, açılımı “twisted nematic” olan eski LCD teknolojisidir. “Twisted nematic” etkisi sıvı kristal moleküllerinin voltaj ile kontrol edilmesini sağlar. TN LCD panellerin çalışma prensibi bundan daha karmaşık olsa da temel olarak voltaj uygulandığında sıvı kristallerin hizasının değişmesine dayanır. Voltaj olmadığı zaman kristaller kapalı durumdadır ve sıvı kristal molekülleri 90 derece bükülür ve polarizasyon katmanlarıyla birlikte ışığın geçmesine izin verir. Voltaj uygulandığında ise bu kristaller zıt yönde döner ve ışığın geçişini engeller.

​

VA Panel​

VA, açılımı “vertical alignment” olan LCD teknolojisidir. İsminden de anlaşılabileceği gibi düşey yerleşimli sıvı kristalleri kullanıyor. Bu kristaller voltaj uygulandığında eğiliyor ve ışığın geçişine izin veriyor. Bu IPS ve VA arasındaki temel farktır. VA panelde kristaller kaynağa dik konumdayken IPS panellerde paraleldir. AU Optronics tarafından geliştirilen AMVA ve Samsung tarafından geliştirilen SVA gibi birçok VA panel sürümü de mevcuttur.

IPS Panel​

IPS, açılımı “in-plane switching” olan ve tüm LCD’lerde olduğu gibi sıvı kristallerin yerleşimi için voltaj kontrolünü kullanan panel teknolojisidir. TN panellerin aksine IPS LCD’ler farklı bir kristal yerleşimine sahiptir. Kristaller paralel yerleşimdedir. Geçen ışık miktarını ayarlamak için kristallerin dönmesine ihtiyaç yoktur. IPS kristaller zaten temelde dönmüş olduklarından birçok avantaja sahiptir.

Piyasada birçok IPS sürümü mevcuttur. LG, genel olarak IPS terimini kullanır. Samsung ise PLS (Plane-to-line switching) terimini kullanıyor. AU Optronics ise AHVA (advanced hyper viewing angle) ifadesini kullanıyor. AHVA ismi klasik VA panellerle karışabileceğinden iyi bir kısaltmaya sahip değildir. Üç şirketin teknolojisi arasında farklar olsa da temel olarak IPS teknolojisini kullanırlar.

​

​

Renk Kalitesi​

TN paneller ile diğer panel teknolojilerini birbirinden ayıran bir diğer konu ise renk kalitesidir. Renk kalitesini de renk derinliği (bit derinliği) ya da renk skalası olarak ikiye ayırmak mümkündür. Her iki açıdan da TN paneller en zayıf tarafta yer alır. Birçok TN monitör, özellikle de giriş seviyesindeki modeller sadece 6-bit derinliğe sahiptir ve standart 8-bit çıkışa ulaşmak için çerçeve hızı kontrolüü kullanır. 6-bit paneller renk kuşaklanmasına daha yatkındır. Doğal 8-bit paneller ise daha yumuşak renk geçişlerine sahip olduklarından daha iyi sonuç verir.

Üst düzey TN paneller doğal olarak 8-bit olsa piyasada yer alan çoğu TN monitör 6-bit’dir. Bu yüzden doğal 8-bit monitöre ihtiyacınız varsa IPS ya da VA panellere yönelmelisiniz. Giriş seviyesi IPS ve VA paneller için halen 6-bit derinliğe sahip olan paneller mevcut olsa da orta ve yüksek sınıf paneller 8-bit derinliğe sahiptir.

Doğal 10-bit derinlik içinse IPS panellere yönelmeniz gerekiyor. IPS paneller içerisinde doğal 10-bit panellerin oranı daha fazladır. Bazı VA paneller bunu başarsa da bu paneller oldukça nadirdir. 10-bit derinliğe sahip olduğunu söyleyen çoğu monitör ise aslında 8-bit derinliğe sahip olup çerçeve hızı kısıtlamasını kullanır. Sadece üst düzey monitörler gerçek 10-bit deneyimini size sunar.

Yenileme Hızı​

TN panellerin, diğer panel tiplerine göre öne çıktığı en önemli konu ise yenileme hızıdır. TN paneller hem yenileme hızı hem de tepki süresi açısından en iyi değerlere sahiptir. TN panel teknolojisi 240 Hz değerine ulaşan tek görüntü panel tipidir. VA paneller ultra geniş monitörler için en fazla 200 Hz değerine ulaşmıştır ancak çoğu 16:9 model 165 Hz ile sınırlıdır. IPS paneller de genellikle 165 Hz üst sınırına sahiptir. Sadece LG tarafından üretilen bir panelde 1080p çözünürlükte 240 Hz değerine ulaşılmıştır.

IPS paneller 144 Hz ve daha fazla yenileme hızı değerlerine ulaşabiliyor olsa da VA ve TN panellere göre bu konuda daha düşük orana sahiptir. Birçok IPS monitör 60-75 Hz yenileme hızına sahiptir.

Sonuç​

Birçok kullanıcı 8 ms VA panel ile 5 ms IPS panel arasındaki farkı tespit edemeyecek olsa da özellikle hareketli sahneler için TN paneller en iyi seçenek olarak karşımıza çıkıyor. VA panellerin yavaş yapısı yenileme hızının gerçek performansını kısıtlıyor. 144 Hz bir VA panel 110 Hz bir panele benzer deneyim sunabiliyor. Birçok 144 Hz IPS panel ise 6.94 ms yenileme hızına ulaşabiliyor ve bu yüzden gerçek 144 Hz deneyimi sunuyor.

Özet olarak, TN paneller en hızlı ve en yüksek yenileme hızına sahip panellerdir. Ancak en kötü görüş açısına sahiplerdir. Renk performansı ve karşıtlık açısından da diğer panel tiplerine göre kötü performans sergiler. TN paneller genellikle ultra hızlı oyun monitörleri için kullanılır.

IPS paneller ise en iyi renk performansına ve görüş açısına sahiptir. Yenileme hızı ve tepki süresi açısından orta performansa sahiptir. Siyah düzeyleri ve karşıtlık oranları açısından da orta performansa sahiptir. Üst düzey renk çıkışına sahip olan IPS paneller genellikle profesyonel kullanıcılar tarafından tercih edilir.

VA paneller ise en yavaş panellerdir. Ancak en iyi karşıtlık oranlarına ve siyah düzeylerine sahiptir. Renk performansını IPS paneller düzeyinde olmasa da TN panellere göre daha iyidir. Giriş seviyesi VA modeller genellikle giriş seviyesi TN ve IPS panellere göre daha iyi performans sunar. Ancak VA panelleri laptop monitörlerinde göremezsiniz.

Hangi monitör teknolojisinin en iyi olduğu sorusunun net bir cevabı yoktur. Her panel tipi avantajlara ve dezavantajlara sahiptir. Giriş seviyesi kullanıcılar ve çoğu oyuncu için VA paneller daha mantıklı bir seçenek olabilir. İçerik üreticileri ve profesyoneller ise IPS monitörlere odaklanmalıdır. Yüksek yenileme hızına sahip ucuz bir monitör arıyorsanız da TN panellere yönelmelisiniz.

Alıntılanmıştır.