II. Dünya Savaşında Türkiye
Merhaba MC-TR üyeleri, bugün sizlere II. Dünya Savaşında Türkiye'nin durumu, yaşanılanlar ve bilinmeyenler hakkında bilgi vereceğim.
Bilinenin aksine Türkiye II. Dünya Savaşına katıldı. Türkiye savaşın sonlarına doğru Japonya ve Almanya'ya savaş açtık. Türkiye fiili olarak savaşmasa da savaşın etkileri bu zamana kadar geldi. Savaş sonlarına doğru Amerika ve İngiltere'ye yaklaşarak Birleşmiş Milletlerin kurucu üyelerinden biri olduk. Tabi katılarak en büyük hatalardan birini yaptılar ve ekonomi 10 yıl öncesi gibi, yani 1934'de ki gibi çok düşük seviyelere geldi.
Peki bu konu hakkında başka neler biliyoruz? Türkiye'nin tarihini o kadar etkileyen bir şeyi neden bilinmeyen bir şeymiş gibi görüyoruz.
Yavaş yavaş konulara bakalım.
Savaş sırasında
Türkiye'nin savaşa katılma ihtimali öne koyularak İkinci Beş yıllık kalkınma planı ertelenerek bütçenin önemli bir kısmı orduya aktarıldı.
Kamu güvenliği için seferberlik ilan edildi. 40 yaş altı erkekler askere çağırıldı. Seferberlik nedeniyle tarımda ve sanayi sektöründe iş gücü azaldı üretim büyük ölçüde geriledi. Savaş sırasında Türkiye'nin izlediği politika Mal darlığını azaltmak, fiyat artışının önüne geçmek, karaborsa ile mücadele etmek ve sosyal adaleti sağlamaktı çünkü bu sıralarda iç üretim durma noktasındaydı. Üstüne bir de tüm ülkelerle dış ticaret kesildi.
Herkes kendi derdine düşmüştü. Vatandaşlar olası bir savaşa girme durumuna karşılık, başta erzak olmak üzere neredeyse satılan tüm ürünleri alıp stoklamaya başladı.
Ekonomik sıkıntılar
Tüm satıcılar kârını arttırmak için fiyatları arttırınca, hükümet Milli Koruma Kanunu çıkardı. Bu kanun ile üretim, dağıtım ve tüketim tamamen devlet kontrolüne girdi. Üretime aksatan, kara borsa yapan işletmelere devlet el koyabilirdi. 1942'de Karne uygulamasına geçildi. Sıkı kontrol bir çok mâlın
ortadan kaybolmasına neden oldu. Temmuz 1942'de kurulan yeni hükümet piyasalar üzerinde ki baskıyı biraz hafifletti fakat ne yapılırsa yapısın bir türlü ticaret istikrar sağlanamadı. Hafifleyen baskı sonucunda kara borsa daha da arttı ve savaş döneminde ki en büyük enflasyon oranı yaşandı.
En büyük etkiler: Savaş Sonu
Bu dönemde yabancı ülkelerin baskısı artınca Türkiye'nin fiili olarak savaşa girme olasılığı arttı. Bütçenin çoğu orduya aktarılmıştı fakat bu fiili bir savaş için yeterli değildi. Hükümet bir kere olmak ile mahsus Varlık Vergisi ve Toprak Mahsülleri Vergileri gibi iki olağanüstü vergi uygulaması getirdi. Sermayenin ülkeden kaçmasına ve daha sonra 6-7 Eylül olaylarının yaşanmasına neden oldular. Kanun çıktıktan sonra 15 gün içinde herkes belirtilen parayı ödemek zorundaydı. 15 gün içinde ödemeyenler çalışma kamplarına gönderildi. Verginin tahsili için akrabaların servetlerine bile göz konuldu. Varlık Vergisi Türkiye çapında toplam 114.368 kişiye uygulandı. 1.229'u İstanbul'dan olmak üzere, 2.057 kişi çalışma kamplarına gönderildi. Bu kamplarda 21 kişi hayatını kaybetti. Dünya'da eleştiriler artınca Varlık Vergisi 5 ay sonra kaldırıldı. Savaş boyunca nüfus artışında azalmalar yaşandı. Savaş sonunda ise 1934 yılında ki ekonomiden daha düşük bir seviyeye düştü. Savaş sonrasında iyi giden tek şey Eğitim oldu.
Kapanış
Dünyanın en büyük savaşlarından biri olan II. Dünya Savaşının Türkiye'yi etkilememesi içten bile değildi. Böyle büyük bir savaşın sonucunda Türkiye en çok etkilenen ülkelerden biri olarak ayrıldı. Cumhuriyetin ilanından sonra kalkınmaya çalışan ülkenin tüm emekleri boşa gitti.